Vị trí địa lý xã Lũng Vân, nay là xã Vân Sơn
Lũng
Vân là xã miền núi cách trung tâm huyện lỵ Tân Lạc 30km về phía Tây. Trên địa
bàn xã có đường tỉnh 440 đi qua. Và là trung tâm giao lưu về mọi mặt của 5 xã
vùng cao phía tây huyện Tân Lạc.
- Phía Tây Bắc giáp Thung Khe,
Mai Châu
- Phía Tây giáp xã Bắc Sơn, Nam
Sơn. Từ tháng 2 năm 2020, 3 xã Lũng Vân,
Bắc Sơn và Nam Sơn được nhập thành 1 xã là Vân Sơn.
- Phía Đông giáp xã Quyết Chiến
- Phía Nam giáp xã Ngổ Luông
Với
vị trí địa lý thuận lợi như vậy, quy hoạch sử dụng đất đai ở đây chủ yếu tập
trung vào sử dụng đất khu trung tâm xã, dân cư nông thôn. Xây dựng cơ sở hạ tầng
phục vụ cho yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng.
Dân
cư tại Lũng Vân được phân bổ tại 12 xóm, với tổng số 442 hộ dân và 2.102 nhân
khẩu. Bao gồm có 4 dân tộc cùng sinh sống: Dân tộc Kinh (chiếm 0.11% ) , dân tộc
Mường (chiếm 99.5%), dân tộc Thái (chiếm 0.24%), dân tộc Dao (chiếm 0.10%).
Mô hình du lịch cộng đồng Lũng Vân mới được triển khai ở cộng đồng người Mường.
Địa hình Lũng Vân (Vân Sơn, Tân Lạc, Hòa Bình)
Lũng Vân xã Vân Sơn có địa hình phức tạp, được cấu tạo bởi những dãy núi chạy dài theo hướng
Tây Bắc - Đông Nam. Với chiều dài từ đầu xã đến cuối xã khoảng 12km, rộng khoảng
4km. Có độ cao 1.700 so với mực nước biển. Xen kẽ các dãy núi là những cánh đồng
bằng phẳng và suối nhỏ. Ngoài ra, Lũng Vân còn có các dạng địa hình thung lũng,
sôi suối, bãi bồi, sườn tích, hang động, mô sụt võng do chịu sự tác động mạnh của
hoạt động tân kiến tạo.
Đường đi đến Lũng Vân từ Tân Lạc hay Mai Châu, Pù Luông đều còn nhỏ hẹp, nhiều đoạn còn xấu và đang được cải tạo. Hy vọng trong thời gian tới sẽ được nâng cấp đẹp hơn.
Đường đi đến Lũng Vân từ Tân Lạc hay Mai Châu, Pù Luông đều còn nhỏ hẹp, nhiều đoạn còn xấu và đang được cải tạo. Hy vọng trong thời gian tới sẽ được nâng cấp đẹp hơn.
Về khí hậu thời tiết của Lũng Vân
Lũng
Vân, Hòa Bình nằm trong nền khí hậu chung nhiệt đới, á nhiệt đới gió mùa. Ở
Lũng Vân một năm được chia làm 2 mùa: mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa kéo dài từ
tháng 5 đến tháng 10, còn mùa khô bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.

Cảnh vật yên bình của Lũng Vân nhìn từ bản làng người Mường
Cảnh vật yên bình của Lũng Vân nhìn từ bản làng người Mường
Điều kiện kinh tế xã hội của Lũng Vân
Cuộc
sống của người dân Lũng Vân qua bao đời lưu giữ những yếu tố làm nên bản sắc
văn hoá độc đáo của xứ Mường: Những thửa ruộng bậc thang theo nếp canh tác cổ; thiết
chế xóm bản. Và những mái nhà sàn mang nét kiến trúc riêng cho cuộc sống nhiều
thế hệ; trang phục váy áo với những hoa văn đặc sắc. Cùng nếp duy trì lễ hội
dân gian vang tiếng cồng, khèn lù và các điệu hát dân ca truyền thống, như hát
bọ mẹng (giao duyên), hát thường đang (mừng nhà mới). Cùng với nhiều hình thức sinh hoạt cộng đồng
khác nữa trong cuộc sống thường ngày. Tất cả tạo nên một vùng đất riêng, khác
biệt đầy cuốn hút.
Không
chỉ gìn giữ nét văn hoá bản sắc riêng. Đến hôm nay xứ Lũng Vân đã và đang dần
thay đổi. Với những công trình khang trang đang mọc lên. Tuyến đường Lũng Vân-
Bắc Sơn- Noong Luông sắp hoàn thành. Người dân Lũng Vân hôm hôm nay không chỉ
trồng lúa, trồng rừng mà còn chăn nuôi gia súc lớn, trồng cam, trồng su su,...
Để đổi mới cơ cấu sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Đến
Lũng Vân, bạn sẽ thích thú với những gánh hàng hoa quả, rau cỏ, lợn đen cắp
nách, gà chạy bộ, cá suối… Chợ ở đây cũng là khu chợ hoa quả lớn cùng với nhiều
sản vật địa phương, chủ yếu là cam quýt được trồng trên đồi được mang tới. Chợ phiên Lũng Vân họp vào thứ ba hàng
tuần. Các ngày còn lại là chợ dân sinh. Cũng nhờ tiềm năng du lịch và văn hóa
mà Lũng Vân đang càng ngày càng thu hút được nhiều khách du lịch.

Trải nghiệm ngủ nhà sàn người Mường trong du lịch cộng đồng Lũng Vân
Trải nghiệm ngủ nhà sàn người Mường trong du lịch cộng đồng Lũng Vân
Du Lịch Cộng Đồng Lũng Vân
Phát
triển du lịch cũng đang là một thế mạnh ở đây được cả tỉnh và huyện Tân Lạc
quan tâm. Người ta ví Lũng Vân tựa như “người đẹp ngủ trong rừng” đang thức giấc.
Từ tháng 8/2019, được sự tài trợ của tổ chức Australian Aid trong công tác phát
triển du lịch cộng đồng, khách du lịch đến Lũng Vân có phần tăng lên. Du khách
đến Lũng Vân không chỉ để được khám
phá vẻ đẹp còn khá nguyên sơ của “nóc nhà xứ Mường”. Mà còn tìm hiểu về đời sống
văn hoá người bản địa, nghỉ ngơi ở nơi có khí hậu trong lành. Hay đơn giản là
chụp những bức ảnh cánh đồng mùa lúa chín, săn mây trên các đỉnh núi. Được hoà
mình vào thiên nhiên núi rừng. Và thưởng thức những món ăn đặc sản của người Mường ở xứ Lũng Vân.
Với
những tiềm năng sẵn có, Lũng Vân xã Vân Sơn tỉnh Hòa Bình hiện đang là một điểm thu hút khách du lịch trải nghiệm. Đến Lũng Vân
du khách có thể tham quan, nghỉ đêm homestay tại nhà sàn của người Mường. Hay
đơn giản cùng làm những công việc hàng ngày với người dân hay tham gia các sinh
hoạt văn hóa cộng đồng…Tìm hiểu những màu sắc văn hóa của dân tộc Mường. Những
du khách thích khám phá sẽ không quên dành thời gian tắm suối, leo núi cô Tiên,
thăm hang Vân Sơn…
Cảnh
sắc thiên nhiên thanh bình, con người hiền hòa thân thiện của Lũng Vân cách xa
những ồn ã, khói bụi của chốn thành thị dễ khiến du khách mở lòng, tạm gác mọi
lo toan thường nhật.